Chắc hẳn nhiều người đã từng được nghe đến khái niệm testosterone một lần nào đó. Đơn giản là ngay tại những mẫu quảng cáo trên tivi hiện nay cũng thi thoảng xuất hiện với những cảnh báo như: Nam giới suy giảm testosterone … chức năng sinh lý dần suy giảm … Vậy thì testosterone thực chất là gì? nó nằm ở đâu trong cơ thể, đóng góp vai trò như thế nào, mức độ quan trọng của nó ra sao và rất nhiều vấn đề khác như dấu hiệu suy giảm, giải pháp cải thiện chỉ số này an toàn hiệu quả … Chúng tôi sẽ giải đáp cho các bạn một cách đầy đủ và dễ hiểu nhất.
Nội dung bài viết
Testosterone là gì
Có một câu nói ví von rằng, nếu đàn ông không có testosterone thì họ sẽ biến thành phụ nữ. Testosterone thực chất là một hormon sinh dục nam (hormon steroid từ nhóm androgen). Nó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của các mô sinh sản ở nam giới như: tinh hoàn, tuyến tiền liệt. Đồng thời thúc đẩy các đặc tính sinh dục thứ cấp như tăng khối lượng cơ, bắp cho đến sự phát triển của tóc.
Testosterone tác động mạnh mẽ đến sức khỏe và hạnh phúc vợ chồng, ngăn ngừa các chứng bệnh của loãng xương, sự suy giảm của hormon này sẽ khiến sức khỏe nam giới có nhiều bất thường.
Trong các báo cáo khoa học, testosterone là một steroid (hoạt tính sinh học) từ lớp androgen được tìm thấy trong động vật có vú, chim, bò sát và các động vậy có xương sống. Ở động vật có vú thì hormon testosterone được sản xuất từ tinh hoàn của loài đực và buồng trứng của loài cái tuy nhiên ở tinh hoàn con đực là phần lớn. Ở con người, trung bình nam giới trưởng thành mức testosterone nhiều hơn gấp 8 lần so với nữ giới trưởng thành.
Testosterone nam
Như đã phân tích ở trên testosterone chiếm chủ yếu ở nam giới, nó được sản sinh từ tinh hoàn. Đối với người đàn ông sức khỏe bình thường thì nồng độ testosterone giao động từ khoảng 270 – 1070 mg/dL (9 – 38 mmol/L). Sự tăng giảm testosterone sẽ thay đổi theo độ tuổi chứ không cố định.
Testosterone nữ
Testosterone ở nữ chỉ chiếm phần nhỏ giao động từ 15 – 70 mg/dL (0.52 – 2.4 mmol/L). Nó được sản xuất ra từ buồng trứng và tuyến thượng thận, và cũng thay đổi theo thời gian. Ví dụ nữ giới tuổi mãn kinh thường nồng độ testosterone chỉ bằng một nửa so với phụ nữ khỏe mạnh, hay phụ nữ mang thai thì chỉ số này cao hơn gấp 3 đến 4 lần.
Testosterone có tác dụng và vai trò gì?
Để các bạn hiểu rõ hơn mức độ quan trọng của hormon này chúng tôi sẽ phân tích chi tiết những vai trò và tác dụng đối với nam và nữ như sau:
- Đối với nam giới: Testosterone cải thiện sự ham muốn và khả năng cương cứng của dương vật, thúc đẩy khả năng sản xuất tinh trùng, khả năng sinh sản, kích thích sự phát triển của hồng cầu, hỗ trợ sự phát triển của cơ bắp, xương và tóc. Duy trì testosterone ở mức độ cân bằng giúp cho nam giới giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, bệnh chuyện hóa như mỡ máu, huyết áp, tiểu đường. Hormon sinh dục này đóng vai trò hết sức quan trọng và hàng đầu trong việc phát triển hệ thống sinh sản như tuyến tiền liệt, tinh hoàn, các chức năng tình dục.
- Đối với nữ giới: Tuy chiếm một phần rất nhỏ trong cơ thể nhưng testosterone cũng có vai trò đối với phụ nữ như: tăng độ nhạy cảm về cảm xúc, ham muốn chuyện chăn gối, quan hệ tình dục. Phụ nữ suy giảm hormon này sẽ không hạnh phúc trong đời sống tình dục
Xem video bác sĩ Nguyễn Đình Bách nói về ảnh hưởng của Testosterone đối với sinh lý nam giới
Quá trình thay đổi testosterone trong cơ thể
Quá trình hình thành testosterone xuất phát ngay từ khi hình thành từ thai nhi. Nhờ có nó mà thai nhi hình thành giới tính nam nữ, tuy nhiên nồng độ của nó tăng mạnh khi trẻ trai bước vào tuổi dậy thì. Có thể nói là sự thay đổi và tăng tương đối đột ngột. Đến tuổi thanh niên thì nồng độ hoocmon này sẽ chững lại ổn định.
Sự thay đổi nồng độ của testosterone thậm chí khác nhau ngay trong ngày, thông thường sáng dậy chỉ số sẽ tăng cao và giảm dần về cuối ngày. Nam giới càng lớn tuổi nồng độ hoocmon sẽ ngày càng giảm, nhất là bước sang độ tuổi 40. Nhiều nam giới khi kiểm tra sẽ thấy chỉ số này đồng thời có nhiều dấu hiệu có thể nhận biết được sự suy giảm của testosterone chúng ta sẽ xem kỹ hơn trong phần dưới đây.
Bạn có thể xem thêm phân tích về quá trình chuyển hóa trên Wikipedia tại đây.
Testosterone tăng giảm ảnh hưởng thế nào?
Như phần trên đã phân tích, chỉ số testosterone ở người bình thường sẽ xác định như sau: Đàn ông: 270 – 1070 mg/dL (9 – 38 mmol/L) – Phụ nữ: 15 – 70 mg/dL (0.52 – 2.4 mmol/L) – Trẻ em: 2 – 20 mg/dL (0.07 – 0.7 mmol/L). Vì thế nếu có sự thay đổi dù là tăng hay giảm thì có nghĩa bạn có thể gặp một vấn đề nên quan tâm.
Testosterone tăng cao
Tuy không phải là trường hợp phổ biến thế nhưng đã có nhiều trường hợp chỉ số testosterone tăng và lý do có thể là nam giới có vấn đề về tinh hoàn hoặc thượng thận, ung thư tinh hoàn. Hay một số trẻ dưới 10 tuổi lại dậy thì sớm hơn so với bạn bè cùng trang lứa hoặc phụ nữ có vấn đề về buồng trứng.
Suy giảm và thiếu testosterone
Tình trạng suy giảm testosterone lại thường xuyên gặp hơn ở nam giới với một số lý do chủ yếu như: tuổi tác, sự lão hóa của cơ thể, cuộc sống áp lực và căng thẳng, lối sinh hoạt ngày càng kém khoa học, sử dụng bia rượu thuốc lá và các chất kích thích … Đây cũng là những nguyên nhân chính khiến cho nam giới suy giảm testosterone ngày càng trẻ hóa. Bên cạnh đó cũng có một số nguyên nhân hiếm gặp hơn như: tổn thương ở tinh hoàn, ung thư tuyến tiền liệt, bệnh di truyền …
Những dấu hiệu chẩn đoán nam giới suy giảm testosterone
Dấu hiệu thường dễ nhận biết nhất ở nam giới suy giảm testosterone đó chính là mãn dục như: kém ham muốn tình dục, rối loạn chức năng cương dương, lượng tinh trùng ít khiến vô sinh hiếm muộn. Ngoài ra các bác sĩ cũng có thể chẩn đoán dựa vào dấu hiệu của các bệnh tim mạch, huyết áp, rối loạn hô hấp, ngáy to, giảm trí nhớ, loãng xương, rụng tóc …
Làm thế nào kiểm tra chính xác nồng độ testosterone trong cơ thể
Xét nghiệm là cách thức kiểm tra chính xác nhất nồng độ hoocmon này trong cơ thể chúng ta. Khi lấy máu xét nghiệm các bác sĩ thường lấy mẫu vào thời điểm 7-8h sáng cũng là lúc chỉ số này cao nhất trong ngày. Bác sĩ sẽ tiến hành lấy máu thông thường, xét nghiệm và có thể báo cho bệnh nhân trong ngày.
Một số chuyên gia khuyên rằng, nếu nam giới có vấn đề về vô sinh hiếm muộn, chức năng tình dục suy giảm, sự phát triển giới tính không bình thường hoặc có thể các vấn đề về tóc, xương nên kiểm tra nồng độ này để loại trừ hoặc có hướng điều trị phù hợp.
Cách tăng cường, bổ sung testosterone cho cơ thể
Việc cân bặng nội tiết tố là điều cần thiết nếu bạn đã bị kết luận có sự suy giảm sau xét nghiệm. Trong phần này tôi cũng sẽ nhấn mạnh việc phòng tránh để hạn chế sự thay đổi testosterone.
Tập luyện và thực hiện lối sống khoa học
Theo các chuyên gia sức khỏe giới tính và bác sĩ chuyên khoa thì có rất nhiều giải pháp tự nhiên, an toàn có thể cải thiện chỉ số testosterone mà không cần thuốc hay phương pháp gì quá tốn kém. Đó chính là việc thực hiện một lối sống khoa học bao gồm: Tăng cường vận đồng, tập thể dục, chơi thể thao hàng ngày. Hạn chế rượu, bia, các chất kích thích như thuốc lá, cà phê … ma túy, thuốc lắc … Tránh việc làm việc quá căng thẳng, áp lực, stress, ngủ nghỉ đúng đủ giờ giấc. Nên nhớ cơ thể khỏe mạnh sẽ tự sản sinh testosterone tự nhiên.
Thực phẩm tăng cường testosterone
Nhiều người thắc mắc ăn gì để tăng ham muốn, đẩy lùi mãn dục. Những món ăn đó thực chất cải thiện testosterone và khắc phục được các vấn đề mãn dục ví dụ như: Vitamin D, giàu đạm từ cá ngừ, cá hồi, cá mòi. Đạm và canxi từ sữa, lòng đỏ trứng, các loại ngũ cốc, đậu, thịt bò … Và một món không thể thiếu đó là Hàu dành cho nam, trong hàu chứa rất dồi dào Kẽm(Zn) – nguyên tố thúc đẩy sản sinh testosterone mạnh mẽ.
Ngoài ra, hãy bổ sung đa dạng thực phẩm để cơ thể dung nạp đầy đủ các dưỡng chất vi lượng, cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể.
Bài thuốc dân gian
Có nhiều thảo dược trong dân gian, Đông Y chứng minh cải thiện ham muốn và thúc đẩy testosterone rất hiệu quả. Các bạn có thể tìm hiểu như bá bệnh, nhục thung dung, ba kích, lộc nhung, nhân sâm, kỷ tử… Các thảo dược này sẽ bổ sung và cân bằng hormon testosteron một cách tự nhiên trong cơ thể, làm giãn mạch máu đến thể hang, tăng lưu lượng máu đến dương vật, kéo dài thời gian cương cứng, giúp gia tăng chất lượng và cường độ “yêu” của phái mạnh.
Thuốc testosterone
Hiện nay nhiều người sử dụng thuốc testosterone (một dạng thuốc tây) để tăng cường hormon này nhanh chóng. Có thể là uống, tiêm, xoa hay dán ngoài da. Phương pháp này mang lại hiệu quả nhanh. Tuy nhiên nó thực sự như con dao 2 lưỡi rất khó kiểm soát. Nếu bệnh nhân sự dụng quá liều, không tuân theo liều lượng của bác sĩ, hay tự mua tự sử dụng sẽ rất nguy hiểm. Nên nhớ nếu nồng độ ngoại sinh đưa vào cơ thể quá nhiều tinh hoàn sẽ bị kìm hãm sản xuất nội tiết tố này, lâu dần có thể dẫn đến teo tinh hoàn. (Tài liệu nghiên cứu tại đây)
Testosterone mua ở đâu? hiện nay nhiều nhà thuốc bán loại thuốc này, thậm chí nhiều website cung cấp bán hàng online. Để được đảm bảo, chúng tôi nhấn mạnh nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
Tổng kết
Qua bài viết trên chúng ta đã có thêm được cho mình một ít kiến thức nhưng rất quan trọng về sức khỏe tình dục đối với đàn ông cũng như phụ nữ. Các chuyên gia nhấn mạnh, nếu duy trì được một lối sống sinh hoạt khoa học, chúng ta sẽ phòng tránh được nhiều vấn đề dù bản thân chưa được trang bị kiến thức. Việc điều trị hay sử dụng phương pháp chữa bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Chúc các bạn thành công.
